Liczebniki gÅ‚ówne
Chociaż liczebniki w hiszpaÅ„skim nie majÄ… tak rozbudowanej odmiany jak w polskim, to jest kilka haczyków i zasad, o których trzeba pamiÄ™tać.
​
Pierwsza dziesiÄ…tka jest podstawÄ…, na której bÄ™dziemy budować kolejne liczebniki:
0 - cero
1- uno, un, una
2- dos
3- tres
4- cuatro
5- cinco
6- seis
7- siete
8- ocho
9- nueve
10- diez
​
Tylko jedynka jest odmienna. Czyli jeÅ›li dostawimy do niej jakiÅ› rzeczownik w rodzaju mÄ™skim- zastosujemy formÄ™ 'un'. JeÅ›li rzeczownika po jedynce nie bÄ™dzie, lub liczba w ogóle nie bÄ™dzie siÄ™ odnosić do żadnego liczebnika-mówimy 'uno'. Lub proÅ›ciej: jeÅ›li po jedynce jest rzeczownik rodzaju mÄ™skiego to skracamy 'uno' do 'un'
Tengo un libro. Tengo uno.
Mi número es: cuatro, cinco, dos, nueve, siete, uno.
​
Jeśli liczebnik odnosi się do rzeczownika rodzaju żeńskiego, to zamieniamy go na 'una' bez względu na to czy stoi bezpośrednio po tym liczebniku, czy nie.
​
Tengo una hermana, ¿y tú?
Yo también tengo una.
​
​
Ważne również aby dobrze opanować kolejnÄ… dziesiÄ…tkÄ™, bo znajdujÄ… siÄ™ tam liczebniki, które nie powtarzajÄ… siÄ™ już później.
​
11- once
12- doce
13- trece
14- catorce
15- quince
16- dieciséis
17- diecisiete
18- dieciocho
19- diecinueve
20- veinte
​
Jedenastka jest jedynÄ… liczbÄ… z cyfrÄ… 'jeden', której nie odmieniamy.
​
Od dwudziestki można już stwierdzić, że tworzymy liczebniki regularnie, chociaż tutaj jeszcze piszemy je łącznie, podczas gdy od 31 zapisujemy dziesiątki i jednostki jako oddzielne słowa i wstawiamy między nie 'y'.
​
21- veintiuno
22- veintidós
23- veintitrés
24- veinticuatro
25- veinticinco
26- veintiséis
27- veintisiete
28- veintiocho
29- veintinueve
30- treinta
31- treinta y uno
32- treinta y dos
33- treinta y tres
34- treinta y cuatro
35- treinta y cinco
36- treinta y seis
37- treinta y siete
38- treinta y ocho
39- treinta y nueve
​
40- cuarenta
41- cuarenta y uno
42- cuarenta y dos
43- cuarenta y tres
44- cuarenta y cuatro
45- cuarenta y cinco
46- cuarenta y seis
47- cuarenta y siete
48- cuarenta y ocho
49- cuarenta y nueve
​
50- cincuenta
60- sesenta
70-setenta
80- ochenta
90- noventa
100- cien
55- cincuenta y cinco
67- sesenta y siete
71-setenta y uno
84- ochenta y cuatro
96- noventa y seis
101- ciento uno
​
Zasada dotyczÄ…ca jedynek pozostaje taka sama, czyli powiemy:
veintiuna sillas
veintiún años
cuarenta y una palabras
cuarenta y un días
​
Aby utworzyć liczbę trzycyfrową dostawiamy na początku odpowiednią setkę:
​
100- cien (przy samej setce), ciento (jeśli dalej jest coś więcej)
200- doscientos, doscientas
300- trescientos, trescientas
400- cuatrocientos, cuatrocientas
500- quinientos, quinientas
600- seiscientos, seiscientas
700- setecientos, setecientas
800- ochocientos, ochocientas
900- novecientos, novecientas
​
111- ciento once
203- doscientos tres
515- quinientos quince
910- novecientos diez
​
Pomiędzy setką a dziesiątką (lub bezpośrednio jednostką) nie wstawiamy 'y'.
​
Setki majÄ… dwie formy: mÄ™skÄ… i żeÅ„skÄ…, czyli ponownie mówiÄ…c o rzeczowniku rodzaju żeÅ„skiego wybierzemy formÄ™ z 'a':
​
doscientos libros
doscientas páginas
quinientos once coches
quinientas once flores
trescientos veintiún años
trescientas veintiuna casas
​
Na bazie trzycyfrowych serii będziemy tworzyć kolejne liczby, czyli tysiące i miliony.
1000- mil
1999- mil novecientos noventa y nueve
2000- dos mil
13.000- trece mil
20.000- veinte mil
21.000- veintiún mil
23.807- veintitrés mil ochocientos siete
100.000- cien mil
100.391- cien mil trescientos noventa y uno
205.008- doscientos cinco mil ocho
​
Przy tysiącach należy pamiętać, że:
jeden tysiÄ…c to po prostu mil (nie *un mil)
nie stosujemy tu formy 'miles', w konkretnej liczbie to zawsze 'mil'
ponieważ 'mil' jest również rzeczownikiem rodzaju mÄ™skiego, jeÅ›li bezpoÅ›rednio przed nim stoi jedynka to też skraca siÄ™ do 'un'. 21.000- veintiún mil
​
Przy rzeczownikach rodzaju żeÅ„skiego nastÄ™puje tu pewien rozdźwiÄ™k w użyciu. WedÅ‚ug jednego punktu widzenia przy 21.300 personas 21 odnosi siÄ™ do tysiÄ™cy, a dopiero 300- do osób. Należy wiÄ™c powiedzieć: veintiún mil trescientas personas.
Ale jest też druga interpretacja: jako że caÅ‚a liczba odnosi siÄ™ do 'osób' czyli rzeczownika rodzaju żeÅ„skiego, mówimy: veintiuna mil trescientas personas.
Druga wersja jest bardziej potoczna i wynika z niezrozumienia zasad gramatyki, ale obydwie sÄ… uznawane jako poprawne.
​
Po tysiÄ…cach czas na miliony.
1.000.000- un millón
2.000.000- dos millones
21.000.000- veintiún millones
123.000.000- ciento veintitrés millones
​
Jak widać, tym razem mamy dwie formy: 'millón' (dla jednego miliona) oraz 'millones' (jeÅ›li jest ich wiÄ™cej). Przy jednym milionie dostawiamy również 'un' (forma skrócona, bo milion to również rzeczownik rodzaju mÄ™skiego).
Przy milionach dochodzi jeszcze jedna zasada: jeÅ›li po milionach nie ma już żadnej cyfry (oprócz zer) np. 21.000.000, 315.000.000, 800.000.000 i łączymy je z rzeczownikiem, to należy dostawić 'de'.
21.000.000 habitantes- veintiún millones de habitantes
350.000.000 €- trescientos cincuenta millones de euros
1.000.000 $- un millón de dólares
ale:
21.500.000 habitantes- veintiún millones quinintos mil habitantes
1.700.000 $- un millón setecientos mil dólares
​
Nie ma osobnego sÅ‚owa na miliard, a wiÄ™c po milionach tworzymy 'tysiÄ…ce milionów'.
1.900.000.000- mil novecientos millones
2.500.000.000- dos mil quinientos millones
15.478.941.501- quince mil cuatrocientos setenta y ocho millones novecientos cuarenta y un mil quinientos uno
​



